Ung thư phổi là một trong 3 ung thư thường gặp nhất và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư ở phạm vi toàn cầu. Theo GLOBOCAN 2020, tại Việt Nam, số ca mắc mới và số ca tử vong do ung thư phổi đứng hàng thứ 2, chỉ sau ung thư gan.
Ung thư phổi được gây ra bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ như:
• Thuốc lá: ước tính 80 - 90% ung thư phổi liên quan đến thuốc lá. Nguy cơ ung thư phổi tăng theo thời gian và số lượng thuốc lá. Một người hút một gói thuốc mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư phổi gấp 20 lần người không hút thuốc. Nguy cơ ung thư phổi do hút thuốc thụ động cũng được ghi nhận: người sống cùng nhà với người hút thuốc tăng 30% nguy cơ ung thư phổi so với người không cùng hoàn cảnh.
• Tiếp xúc amian, bụi phóng xạ và radon.
• Nhiễm khuẩn: Siêu vi bướu nhú ở người (Human papilloma virus (HPV) được quy cho là một nguyên nhân gây ung thư phổi. Gần 25% ung thư phổi trên người không hút thuốc có thể liên quan đến HPV.
• Di truyền: Đột biến T790M xảy ra trên tế bào mầm kèm theo ung thư biểu mô tuyến của phổi.
• Ô nhiễm không khí: khói bụi trong không khí ô nhiễm có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, đặc biệt là ung thư biểu mô tuyến.
Tỷ lệ tử vong do ung thư phổi cao do bệnh thường được chẩn đoán vào giai đoạn tiến xa nên cần tăng cường hiệu quả hoạt động tầm soát, phát hiện sớm ung thư phổi.
• Khi phát hiện có khối U phổi thì xét nghiệm Mô bệnh học là tiêu chuẩn vàng để xác định chẩn đoán là khối U lành hay U ác tính (Ung thư phổi).
• Để có thể làm được xét nghiệm Mô bệnh học, cần phải thực hiện các kỹ thuật sinh thiết khối u (lấy một phần tổ chức khối U làm xét nghiệm). Hiên nay, tại khoa Ung bướu Bệnh viện Quân y 4 thường xuyên thực hiện song song 2 kỹ thuật sinh thiết khối u phổi đó là:
+ Sinh thiết khối u xuyên thành ngực dưới hướng dẫn cắt lớp vi tính: Dưới hướng dẫn của chụp CLVT đa dãy, xác định vị trí, đưa kim sinh thiết chọc xuyên thành ngực, vào tổ chức u, cắt lấy mẫu bệnh phẩm.
+ Nội soi phế quản sinh thiết: Theo đường nội soi phế quản vào sinh thiết cắt 1 phần tổ chức u lấy mẫu bệnh phẩm.
• Bệnh nhân N.V.C, 74 tuổi. Biểu hiện bệnh khoảng 2 tháng nay với triệu chứng đau ngực phải, khó thở.
Ngày 11/2/2023 vào khoa Ung bướu BVQY4 phát hiện có khối U thùy trên phổi phải.
Ngày 20/2/2023, bệnh nhân được Sinh thiết khối U phổi xuyên thành ngực dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính.
Sau khi thực hiện kỹ thuật tình trạng bệnh nhân ổn định. Mẫu bệnh phẩm sẽ được làm xét nghiệm mô bệnh học, xác định chẩn đoán từ đó đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.
Hình ảnh Kíp kỹ thuật gồm Ths.BS CK2 Trương Quang Thắng PGĐ Bệnh viện, BS CKI Đặng Xuân Hạnh PCNK A6, BS CKI thực hiện kỹ thuật Sinh thiết U phổi xuyên thành ngực dưới hướng dẫn cắt lớp vi tính cho bệnh nhân N.V.C:
