Đề tài không chỉ xuất sắc đoạt giải Ba Giải thưởng Tuổi trẻ sáng tạo trong Quân đội lần thứ 25, mà còn tiếp thêm hy vọng cho hàng nghìn bệnh nhân đang vật lộn với căn bệnh thoát vị đĩa đệm quái ác.
Hành trình nghiên cứu khoa học
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng - cùng là bệnh lý thường gặp, đặc biệt ở người từ 30 đến 50 tuổi. Bệnh xảy ra khi nhân đĩa đệm lệch khỏi vị trí, chèn ép dây thần kinh, gây đau lưng, tê chân, thậm chí yếu liệt. Đa số bệnh nhân được điều trị nội khoa. Tuy nhiên, với các trường hợp nặng, phẫu thuật là giải pháp cần thiết. Dù hiện nay có nhiều kỹ thuật xâm lấn tối thiểu như nội soi hay mổ ống nong, phương pháp mổ mở lấy khối thoát vị vẫn được đánh giá cao về hiệu quả.
Từ tháng 3-2022, Bệnh viện Quân y 4 bắt đầu triển khai kỹ thuật này trong điều trị. Thiếu tá Phạm Quang Anh, với sự trăn trở với phương pháp này và quyết định thực hiện đề tài nghiên cứu chuyên sâu. Anh muốn trả lời những câu hỏi quan trọng: Liệu phương pháp mổ mở lấy khối thoát vị có thực sự an toàn và hiệu quả? Tỷ lệ tai biến và biến chứng sẽ là bao nhiêu?...
Đề tài “đánh giá kết quả bước đầu phẫu thuật mở cung sau lấy khối thoát vị điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng - cùng” đã được Thiếu tá Phạm Quang Anh thực hiện một cách nghiêm túc, khoa học. Từ việc thu thập chi tiết đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân (tuổi, giới tính, mức độ đau bằng thang điểm VAS, chỉ số BMI, thời gian đau...) đến các chỉ số cận lâm sàng (X-quang, đặc biệt là MRI-cộng hưởng từ- xác định chính xác vị trí, hình thái và giai đoạn thoái hóa của đĩa đệm) để chỉ định phẫu thuật.
Quy trình phẫu thuật được mô tả tỉ mỉ: Từ đường rạch da chỉ 3-4cm, bóc tách cơ, bộc lộ cung sau dưới sự hỗ trợ của C-arm, đến việc mở cửa sổ xương, cắt dây chằng vàng, vén rễ thần kinh để lấy bỏ phần đĩa đệm thoát vị, rồi kiểm tra kỹ lưỡng rễ thần kinh trước khi đóng vết mổ. Đặc biệt, kết quả phẫu thuật được đánh giá toàn diện, ghi nhận cả biến chứng trong, sau mổ và theo dõi cải thiện của bệnh nhân sau 3 tháng dựa trên các tiêu chí khoa học như thang điểm VAS (mức độ đau), ODI (chức năng cột sống) và Macnab (mức độ hài lòng)…
Câu chuyện “hồi sinh” và minh chứng thuyết phục
Kết quả nghiên cứu không chỉ nằm trên báo cáo khoa học khô khan, mà còn được nghiên cứu kết hợp hồi cứu trên 25 bệnh nhân được phẫu thuật mở cung sau; minh chứng qua những trường hợp bệnh nhân thực tế, những người đã được “cứu” khỏi nỗi đau giày vò.
Anh Bùi Xuân Quỳnh (sinh năm 1981), một quân nhân, nhập viện ngày 9-8-2022 với cơn đau thắt lưng, tê và yếu bàn chân trái kéo dài 5 tháng. Anh đã thử nhiều phương pháp điều trị bảo tồn nhưng đều thất bại. Khi phim chụp cộng hưởng từ cho thấy thoát vị đĩa đệm L4L5 khổng lồ, chèn ép rễ thần kinh nghiêm trọng, ca phẫu thuật mở cung sau được chỉ định. “Ngay sau mổ, cơn đau chân giảm đáng kể. Sau 7 ngày, tôi đã được xuất viện. Một năm sau tái khám tôi đã có thể đi lại bình thường, hết tê chân và chơi lại được thể thao”, anh Quỳnh kể lại.
Tương tự là trường hợp của anh Phạm Quang Hiếu (sinh năm 1973) nhập viện vào cuối năm 2023 với tình trạng đau lưng, tê chân trái nặng đến mức phải chống nạng sau một năm điều trị bảo tồn không hiệu quả. CHT xác định thoát vị đĩa đệm L4L5 chèn ép rễ. Ca mổ diễn ra thuận lợi. “Tình trạng tê chân cải thiện rõ rệt ngay sau mổ, tôi không còn cảm thấy tê bì nữa”, anh Hiếu chia sẻ. 5 ngày sau, anh xuất viện, đi lại được và ngủ ngon giấc. Đến tháng 4-2024, trong lần tái khám, anh Hiếu đã hoàn toàn hết tê chân, trở lại cuộc sống bình thường.
Cả hai trường hợp này là minh chứng rõ nét cho hiệu quả vượt trội của phương pháp phẫu thuật mở cung sau trong điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, đặc biệt khi các phương pháp nội khoa không có tác dụng.
Đề tài của Thiếu tá Phạm Quang Anh đã chứng minh tính an toàn và hiệu quả của phương pháp mở cung sau. Các chỉ số lâm sàng (điểm ODI, VAS lưng, VAS chân) đều cho thấy sự cải thiện rõ rệt sau mổ. Điều này đặc biệt ý nghĩa khi đây là phương pháp phẫu thuật phức tạp nhưng lại được áp dụng thành công tại tuyến quân khu, nơi nguồn lực còn hạn chế hơn các bệnh viện tuyến trung ương.
Đại tá Nguyễn An Giang, Giám đốc Bệnh viện Quân y 4, cho biết: “Chúng tôi đánh giá cao đề tài khoa học của Thiếu tá Phạm Quang Anh. Đây là kết quả của quá trình nghiên cứu miệt mài, tinh thần sáng tạo và khát vọng nâng cao hiệu quả điều trị cho người bệnh. Thành tích này không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn là nguồn động lực cổ vũ các cán bộ trẻ trong bệnh viện tiếp tục theo đuổi đam mê khoa học, không ngừng đổi mới vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe bộ đội và nhân dân”.
Bài, ảnh: HOÀNG THÁI
https://www.qdnd.vn/y-te/tin-tuc/phau-thuat-mo-cung-sau-hoi-sinh-benh-nhan-thoat-vi-dia-dem-833260
